Duurzaam vastgoed RAI: nú doen wat we nu al kunnen doen

Vastgoedontwikkeling vraagt oog voor mens en maatschappij. Daarom overlegt RAI Amsterdam met verschillende partijen over het duurzamer maken van het terrein en de gebouwen in de komende jaren. Ook op de korte termijn blijken er veel kansen te zijn, vooral in omgaan met energie. Zo maakt RAI Amsterdam vandaag al grote stappen. Daarin trekken we graag op met organisatoren. Manager Real Estate Paul Segaar en Programmamanager Duurzaam Vastgoed Isabella de Kock vertellen er meer over.

Duurzame ambitie
Paul Segaar: ‘RAI Amsterdam voelt een sterke verantwoordelijkheid naar de omgeving om zo duurzaam mogelijk te opereren. Daarnaast wordt de duurzaamheidswetgeving voor gebouwen steeds strenger. Voor ons is dat een uitdaging, die we graag aangaan. Onze oudste hal, de Europahal, dateert uit 1961. Het is natuurlijk fantastisch dat we die nog steeds gebruiken, dat is op zich best duurzaam te noemen. Het is alleen niet gebouwd conform de inzichten van vandaag. We doen daarom veel onderzoek en forse investeringen om het huidige vastgoed duurzamer en energiezuiniger te maken.’

Samenwerking met partners
Isabella de Kock: ‘Duurzaam worden doe je nooit alleen. Een initiatief dat nu bijvoorbeeld loopt is de Energietafel. Daarbinnen denken we met publieke en private partijen na over hoe wij het RAI-complex kunnen verduurzamen. Samen kijken we kritisch naar wat er nu en in de toekomst mogelijk is om duurzamer te opereren en een positievere impact te hebben op de buurt en de stad.’

Paul: ‘Op het gebied van energie werken we volgens de trias energetica. Dat zijn de drie niveaus van duurzamer omgaan met energie. De eerste is: minder energie gebruiken. Als dat niet kan, probeer dan in ieder geval om zo veel mogelijk eigen energie op te wekken. En als je toch fossiele energie gebruikt, doe het dan zo efficiënt mogelijk. We hebben 3.970 zonnepanelen op onze eigen daken. Daarnaast maken we via Vattenfall gebruik van stadswarmte (restwarmte van de industrie). Daarnaast hopen we ons op termijn aan te sluiten op het zogenaamde 'koudenet' waarbij koeling uit de Nieuwe Meer komt. We onderzoeken met de energieleverancier of dat koudenet doorgetrokken kan worden vanaf de Zuidas naar de RAI. We hebben zelf een warmte-koudeopslaginstallatie. Voor de elektriciteit die we nu nog nodig hebben, maken we gebruik van 100% groene stroom. Gas gebruiken we al nauwelijks meer.’

Minder verbruiken
Isabella: ‘De eerste belangrijke stap is echter: minder energie gebruiken. Daar kunnen we vandaag al veel aan doen, met de bestaande installaties. Daar hoef je nauwelijks voor te investeren en het levert direct duurzaamheidswinst op. Bovendien leidt het tot financiële besparingen. We hebben de grootste verbruiksposten in kaart gebracht en onderzocht of dat verbruik naar beneden kan. Een mooi voorbeeld zijn de heaters bij de ingang van de parkeergarage. Door die qua tijden en temperatuur anders in te stellen, besparen we veel, zonder dat dit ten koste gaat van de functionaliteit. Zo zijn we systematisch alle installaties nagegaan en hebben we waar mogelijk de instellingen aangepast. Ik verwacht dat we dit jaar zo’n 25% minder elektriciteit gebruiken dan in een vergelijkbaar jaar met vergelijkbare bezetting. En dat is nog zonder nieuwe installaties of andere maatregelen!’

‘We maken daarnaast onze collega’s meer bewust van mogelijkheden om energie te besparen en doen mee aan het initiatief Zuidas doet het licht uit. Dat is precies wat het zegt: na werktijd doen we pro-actief het licht uit in de kantoren. Het ligt zo voor de hand, toch helpt het om daar meer bewust mee bezig te zijn.’

Zelfvoorzienend
Paul: ‘Door het verbruik steeds meer te verlagen wordt het ook realistisch om qua energie zelfvoorzienend te worden. Dat is een van onze doelen. We gaan onder andere meer zonnepanelen plaatsen, daarvoor hebben we nog veel ruimte op de daken. Die energie willen we ook beter verdelen. Wanneer we een volle evenementenbezetting hebben, is er sprake van een piekbelasting, op andere dagen verbruiken we veel minder energie. Terugleveren aan het net is niet altijd een goede optie. Daarom onderzoeken we in samenwerking met netbeheerder Liander de mogelijkheid om de door ons opgewekte energie op te slaan in accu’s en later te gebruiken.’

Water en biodiversiteit
Isabella: ‘Naast energieverbruik houdt de Energietafel zich ook bezig met de waterhuishouding en biodiversiteit op en rond het RAI-terrein. Er valt meer regen in korte tijd en de stad is steeds meer verdicht, ook onder de grond. Daardoor kan het water steeds slechter weglopen. Bovendien komt het water ook uit andere delen van de stad bij ons terecht. Een van de ideeën is het maken van een zogeheten urban water buffer; een plek op ons terrein waar we het water tijdelijk opvangen tijdens een hevige regenbui. Ook groene daken en wanden helpen, met als extra voordeel dat die ook isolerend werken en hittestress verminderen. Tot slot is zulke beplanting belangrijk voor vogels en insecten, waarmee we de biodiversiteit bevorderen. En niet te vergeten: een locatie met veel groen is veel aantrekkelijker en vergroot de belevingswaarde voor bezoekers.’

Masterplan
Paul: ‘Bij nieuwbouw is duurzaamheid relatief gemakkelijk te realiseren. Door ons Masterplan, waarbij we een groot deel van de logistiek ondergronds willen plaatsen, zullen we over een jaar of vijf enkele nieuwe gebouwen neerzetten. Deze zijn dan natuurlijk goed geïsoleerd, energiezuinig en zoveel mogelijk herbruikbaar. Maar we renoveren liever dan dat we afbreken. Bij elke renovatie nemen we onze duurzame uitgangspunten mee. Waar mogelijk en zinvol, isoleren we. En we sluiten in de toekomst bijvoorbeeld toiletten aan op de regenwaterbuffers. We gooien ook zelden iets weg bij verbouwingen. Er wordt altijd gekeken waar we elementen kunnen hergebruiken. Wanneer we een installatie moeten vervangen, onderzoeken we zowel de mogelijkheden van een nieuwe installatie als een hergebruikte. Dat is eigenlijk gewoon gezond nadenken, maar tegenwoordig noemen we het duurzaam.’

Organisatoren
Isabella: ‘Organisatoren vragen ons steeds vaker wat we doen op het gebied van duurzaamheid en zijn op zoek naar wat ze zelf kunnen bijdragen. We hebben daar een aantal duidelijke uitgangspunten voor, die we graag doornemen met het eventteam en de organisator. Je kunt bijvoorbeeld denken aan afspraken over wanneer je een hal gaat verwarmen of koelen, het tijdig uitschakelen van lichten, of de instelling van temperaturen in verschillende ruimtes. Ook het verduisteren van een hal kan op een zonnige dag veel energie schelen. Die samenwerking wordt zeer gewaardeerd.’

Paul: ‘De effecten daarvan kunnen we laten zien met het monitoringtool Bright Building. Daarmee volgen we de prestaties van de installaties en maken we zichtbaar hoeveel je bespaart door bepaalde keuzes te maken. Dat soort data is voor organisatoren ook belangrijk; daarmee kunnen ze rapporteren over de duurzaamheidsprestaties van hun evenement.’

Isabella: ‘Verduurzamen moet je dóen en je doet het nooit alleen, dat is de boodschap. We werken samen met de stad, met experts en met organisatoren om zo duurzaam mogelijk te opereren. Zowel op de korte als de lange termijn. Want plannen zijn belangrijk, maar alles wat je vandaag bespaart, heeft direct effect.’

Wilt u meer weten over wat RAI Amsterdam doet aan duurzaamheid? Naast zaken zoals energie en vastgoed nemen we ook verschillende maatregelen op het gebied van onder andere afval, voedsel en vervoer. Neem contact op voor meer informatie.